از کنه های تارتن متعلق به خانواده تترانیکیده (Tetranychidae) گونه تترانیکوس اورتیکه (Tetranychus urticae) از مهمترین آفات محصولات گلخانه ای است که تخمهایش را در سطح گیاهان قرار میدهد و بعد از اینکه تخمها تفریغ و پوره ها خارج میشوند باکلیسرهایشان شروع به تغذیه از شیره گیاهی میکنند و در نتیجه به گیاه خسارت وارد میکنند. یکی از مهمترین دشمنان طبیعی این کنه ها فیتوزئولوس پرسیمیلیس (Phytoseiulus persimilis) است که پرداتور (Predator) یا شکارگر بوده و برای کنترل بیولوژیک کنه های تارتن در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرار گرفته است.

در سال ۱۹۱۵ این کنه را از روی یک محموله گل ارکیده که از شیلی به آلمان وارد شده بود شناسایی کردند. سپس به روشهای تکثیر انبوه آن مبادرت ورزیدند و سرانجام در سال ۱۹۹۱ در سطحی معادل حدود هشت هزار هکتار از این کنه پرداتور برای کنترل کنه های تارتن استفادهکردند. این شکارگرها را میتوان براحتی بر روی کنه تارتن و روی لوبیا پرورش داد.

کنترل بیولوژیک مگس های مینور و پروانه ها

مگس های مینوز

مگسهای مینوز از جمله آفات مهم محصولات گلخانهای و گیاهای زینتی هستند. مگسها متعلق به خانواده آگرومایزید (Agromyzidae) هستند.

تعدادی از مهمترین گونه های ( Agromyzidae) عبارتند از :

1- Liriomyza trifolii

2- Liriomyza sativae

3- Liriomyza bryoniae

در ایران این گونه ها جزء آفات مهم محصولات گلخانه ای و گیاهان زینتی هستند. این مگس به طول حدود ۲ تا ۳ میلی متر به رنگ سیاه و دارای لکه های زرد رنگ در روی بدنشان هستند. حشرات کامل با فرو کردن تخم ریز خود به داخل بافت گیاه از ترشحات گیاهی تغذیه می کنند. محل فرو کردن تخم ریز عموماً بصورت لکه های زرد رنگی در سطح برگ گیاهان دیده میشود.بعد از قرار گرفتن تخم در بافت گیاهی، لارو خارج شده از بافت ایجاد گالری ها یا تونل هایی مارپیچ در سطح برگ گیاهان میکند.ضخامت این گالریها با افزایش اندازه لارو افزایش پیدا میکند.

از مهمترین دشمنان طبیعی این آفات، زنبورهای پارازیتوئید هستند که بصورت پارازیتوئید داخلی یا ایندوپارازیتوئید و پارازیتوئیدخارجی یا اِگزوپارازیتوئید از لاروهای این آفات تغذیه میکنند.از مهمترین پارازیتوئیدها میتوان به گونههایی مثل اپیوس پالیدوس (Opius pallidus) و داکنوزا سیبریکا ( Dacnusa sibrica) که پارازیتوئید داخلی هستند و گونه دیگری بنام دیگلیفوس ایسئا ( Diglyphus isaea ) که پارازیتوئید خارجی است اشاره کرد. پارازیتوئیدهای داخلی تخمشان را در داخل بدن لارو میزبان قرار میدهند و حشرات کامل از داخل شفیره میزبان خارج می شوند.

بدین صورت که مراحل رشد و نمو لارو پارازیتوئید در داخل بدن لارو میزبان طی میشود و وقتی که آفت به مرحله شفیرگی رسیدمیزبان را میکشد و از داخل شفیره میزبان خارج میشود. پارازیتوئیدهای خارجی تخمشان را در مجاورت لارو میزبان در داخل بافت گیاه قرار میدهند. ولی قبل از تخمگذاری تخمریزشان رابه داخل بدن لارو میزبان فرو میکنند و باعث فلج شدن او میشوند، سپس تخمشان را در کنار بدن لارو میزبان در داخل بافت گیاه قرار میدهند. بعد از مدت حدود ۲ روز لارو خارج میشود و چون لارو میزبان فلج است، نمیتواند از محل تخم میزبان دورشود و لارو پارازیتوئید بعد از خروج از تخم شروع به تغذیه از لارو آفت میکند.زنبورهای واکتورایسبریکا و (Opius pallidus ) از خانواده براکونیده پارازیتوئید خارجی هستند. این زنبورها تخمهایشان را در داخلبدن لارو میزبان که در داخل بافت گیاهی است قرار میدهند.

با توجه با اینکه این لاروها در داخل برگ هستند زنبورها چطور آنها را پیدا می کنند؟

زنبورهای پارازیتوئید بوسیله ی اندامهای حسی (شاخکها و تخمریز) میزبان را پیدا میکنند. تعدادی از طریق تخمریز، و تعدادی ازپارازیتوئیدها از طریق شاخک میزبان را پیدا میکنند. این زنبورها از طریق شاخک که همانند رادار عمل میکند در سطح برگگیاهان جستجو میکنند و بافتی را که دارای لارو است را مشخص کرده و سپس لارو میزبانشان را پارازیته میکنند.طول عمر حشرات کامل حدود دو هفته است و حدود 90 تخم را در طی این مدت در داخل بدن لاروهای میزبان قرار میدهند.زنبور دیگری که بعنوان دشمن طبیعی مهم این گروه از آفات مطرح است دیگلیفوس ایسئا ( Diglyphus isaea ) است که یکپارازیتوئید خارجی میباشد که تخم خودش را در مجاورت لارو میزبان قرار میدهد.

بعد از حدود دو روز تخم تفریغ میشود و درمدت حدود 6 روز مراحل لاروی این زنبور کامل میشود و دوره شفیرگی آن حدود ۹ روز طول میکشد، سپس برگ گیاه را سوراخکرده و از آن خارج میشود. بطور کلی در سالهای اخیر توجه زیادی به کنترل بیولوژیک مگس های مینوز خانواده های آگرومایزیده ( Agromyzidae ) شده است. مخصوصاً در کشورهای اروپایی که آفات محصولات گلخانه ای را با فرآورده های بیولوژیک کنترل میکنند. این آفات را در سالهایاخیر بوسیله دشمنان طبیعی تحت کنترل در آورده اند. البته تولید دشمنان طبیعی این گروه از آفات نسبتاً مشکل است و هزینه بیشتری در مقایسه با تولید دشمنان طبیعی، آفاتی مثل کنه دو نقطه ای و سفید بالکها دارد.